با دختر رسول الله سلام الله علیهما جه کردند؟

حضرت محسن علیه السلام در منابع اهل سنت(بخش اول)

حضرت محسن علیه السلام در منابع عامه(بخش اول)

المعارف :

ابن قتیبه دینوری در عنوان «بنات علی رضی الله عنه» پس از بیان نام زینب کبری و ام کلثوم و شوهران آنها و همچنین سایر دختران حضرت، به سراغ فرزندان پسر ایشان رفته و می‌نویسد: «و أمّا محسّن بن علیّ فهلک و هو صغیر.»(1)

انساب الأشراف :

بلاذری تحت عنوان «فاطمه» در کتاب خود نگاشته است: «و تزوجها علی بن ابی طالب علیهما السلام بالمدینة و سنة اثنتین، فولدت له الحسن و الحسین و محسّنا درج(2) صغیراً… فولدت فاطمة لعلیّ الحسن و تکنی ابا محمد و الحسین و تکنی ابا عبد الله و مُحَسِّناً مات صغیرا… عن ابی اسحاق أن علیّاً قال: لمّا ولد الحسن سمیته حرباء، فجاء النبی صلی الله علیه و سلم، فقال: أرنی ابنی، ما سمیتموه؟ قلنا: حرباء، فقال الحسن؛ فلما ولد الحسین سمیناه حربا، فجاء النبی صلی الله علیه و سلم، فقال: أرونی ابنی، ما سمیتموه؟ قلنا: حرباء، فقال هو الحسین؛ ثم لما ولد الثالث، جاء فقال: أرونی ابنی، ما سمیتموه؟ قلنا: حرباء، قال هو محسن، انما سمیتهم باسماء ولد هارون: شبّر و سبّیر و مُشبّر.»(3)

چنین روایاتی، با وجود اینکه دلالت بر به دنیا آمدن فرزندی به نام محسن آنهم در زمان رسول اکرم دارد، ولی لااقل اصل وجود چنین فردی را ثابت می‌کند و مانع اشکال برخی بر عدم وجود چنین فرزندی می‌شود.

تاریخ طبری :

طبری نیز در کتاب تاریخ خود پس از بیان مطالبی در مورد امیرمؤمنان (علیه السلام) و ذکر تعداد همسر و فرزندان ایشان، و اینکه این حضرت تا چه حدّی به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) علاقه داشتند، می‌نویسد: «و کان لها منه من الولد الحسن و الحسین و یذکر أنه کان لها منه ابن آخر یسمی محسنا، توفی صغیراً».(4)

مروج الذهب :

«ذکر اسماء ولد علی بن أبی‌طالب رضی الله عنه:

اسماء ولد علی و امهاتهم: الحسن و الحسین و مُحَسِّن و ام‌کلثوم الکبری و زینب الکبری، امّهم فاطمة الزهراء بنت رسول الله (صلی الله علیه و آله).»(5)

اثبات الوصیة :

مسعودی در کتاب دیگر خود یعنی اثبات الوصیه، به طور صریح وقایع را نقل می‌کند: «فهجموا علیه و احرقوا بابه و استخرجوه منه کرهاً، و ضغطوا سیدة النساء بالباب حتی اسقطت محسناًََ».(6)

نقی الدین سبکی در کتاب «الطبقات الشافعیة» نام وی را در زمره‌ی علمای شافعی مذهب ذکر می‌کند و به همین جهت می‌توان اشکال شیعه بودن وی را رد نمود؛ که جای بحث آن نیست.(7)

الامامة و الخلافة :

باید گفت که ظاهراً در شیعه یا سنی بودن مقاتل بن عطیة (نویسنده کتاب الامامة و الخلافة) اختلاف وجود دارد و از این مسأله که بگذریم، وی می‌گوید: «ابابکر بعد از آنکه با تهدید و ترس و شمشیر از مردم بیعت گرفت، عمر و قنفذ و جماعتی را به درب خانه‌ی علی و زهرا (سلام الله علیهما) فرستاد. عمر هیزم را در خانه فاطمه جمع نمود و درب خانه را به آتش کشید؛ آن هنگام که فاطمه پشت در آمد، عمر و یارانش جمع شدند و عمر آن چنان حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را پشت در فشار داد که فرزندش را سقط نمود و میخ در به سینه‌ی آن حضرت فرو رفت و (بر اثر آن صدمات) حضرت به (بستر) بیماری افتادند تا آنکه از دنیا رفتند.»(8)

الحاوی للفتاوی :

سیوطی نوشته است: «فاطمة الزهراء رضی الله عنها، رزقت من الأولاد خمسة : الحسن، و الحسین، و محسن، و أم کلثوم، و زینب، فأما محسن فدرج سقطاً».(9)

البدء و التاریخ :

«… فولد له الحسن سنة ثلاث من الهجرة و علقت بالحسین و کان بین العلوق و الوضع خمسون یوماً و ولدت له محسنا و هم الذی تزعم الشیعة أنها أسقطته من ضربة‌ عمر و کثیر من اهل الآثار لا یعرفون محسنا».(10)

و در صفحه‌ی 75 از همین کتاب و در عنوان «الحسین بن علی رضی الله عنهما» آورده: «فأمّا محسن بن علی فانه هلک صغیرا».(11)

الملل و النحل :

«الحادیة عشرة (من عقائد نظام المعتزلی): میله إلی الرفض و وقیعته فی کبار الصحابة قال اولاً لا امامة الا بالنص و التعیین ظاهراً مکشوفاً و قد نص النبی صلی الله علیه و سلم علی علی رضی الله عنه فی مواضع و اظهر اظهاراً لم یشتبه علی الجماعة الا ان عمر کتم ذلک و هو الذی تولی بیعة أبی بکر یوم السقیفة و نسبه إلی الشک یوم الحدیبیة فی سؤاله الرسول علیه الصلاة والسلام حین قال ألسنا علی حق ألیسوا علی الباطل؟ قال: نعم، قال عمر: فلِمَ نعطی الدنیة فی دیننا؟ قال: هذا شک و تردد فی الدین و وجدان حرج فی النفس مما قضی و حکم و زاد فی الفریة، فقال: إن عمر ضرب بطن فاطمة یوم البیعة حتی القت الجنین من بطنها و کان یصیح احرقوا دارها بمن فیها و ما کان فی الدار غیر علی و فاطمة و الحسن و الحسین.»(12)

1. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب بن جعفر بن وهب (متوفی بعد از 292ه.ق)، تاریخ یعقوبی، ج2، ص213

2. ابن قتیبه، ابو محمد عبد الله بن مسلم (متوفی276ه‍.ق)، ص211.

3. درج الشیء: هلک،: از بین رفت.

4. البلاذری، احمد بن یحیی بن جابر (متوفی279ه.ق)، ج1، ص402.

5. طبری، محمد بن جریر (متوفی310ه.ق)، تاریخ طبری، ج5، ص153.

6. تاریخ الأمم و الملوک معروف به تاریخ طبری،

7. مسعودی، ابو الحسن علی بن الحسین بن علی (متوفی346)، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اصغر داغر، ج3، ص63.

8. مسعودی، اثبات الوصیه، ص153، تحت عنوان حکایه السقیفه. برخی از مؤلفین احتمال شیعه بودن مسعودی را ذکر نموده‌اند.

9. سبکی، نقی الدین، الطبقات الشافعیه، ج3، ص456ـ457، شماره 225.

10. مقاتل بن عطیه (متوفی505 ه‍.ق)، الامامه و الخلافه، ص160 ـ 161.

11. سیوطی، جلال الدین عبد الرحمن بن أبی بکر (متوفی911ه‍.ق)، الحاوی للفتاوی فی الفقه وعلوم التفسیر والحدیث والأصول والنحو والإعراب وسائر الفنون،ج2، ص30.

12. مقدسی، مطهر بن طاهر،(متوفی507 ه‍.ق)، ج5، ص20؛ این بیان هیچ چیز را هم که ثابت نکند، لااقل پاسخیست برای کسانی که می‌گویند چنین مطلبی در تاریخ اصلاً نبوده و شیعه آن را اخیراً روایت کرده است.