نماز در مکتب ابوحنیفه!!!

در فقه ابوحنیفه مسائلى وجود دارد که موجب طعن وى گردیده است که از آن جمله مى توان به موارد زیر اشاره کرد:
1 . جواز نماز با پوست دباغى شده سگ،
2 . قرائت یک آیه بعد از حمد به جاى سوره، آن هم به زبانى غیر عربى،
3 . جواز سجده بر مدفوع خشک انسان و حیوانات دیگر،
4 . فارغ شدن از نماز با اخراج ریح و مواردى از این قبیل.
ابن خلکان مى نویسد:
سلطان محمود سبکتکین حنفى بود. اطرافیان وى قصد داشتند او را از این مذهب روى گردان کنند، از این رو درباره فتاواى ابوحنیفه مطالبى به او گفتند. سپس ابوبکر قفّال در حضور سلطان دو رکعت نماز، مطابق با فتواى ابوحنیفه خواند. بدین صورت که یک پوست دباغى شده سگ بر تن کرد، پس از قرائت حمد به جاى قرائت سوره، یک آیه آن هم با ترجمه فارسى «دو برگ سبز» خواند، سپس بر عذره یابسه اى سجده کرد، و در پایان با اخراج ریح از نماز فارغ شد!
سلطان محمود از این قضیه متعجب شد و گفت این چه مذهب و مکتبى است! و بعد از آن به مذهب شافعى گروید.1
از طرفى ممکن است گفته شود طعن و اشکال برخى بر ابوحنیفه موجب عدم اعتبار وى نزد همگان نمى شود. در پاسخ مى گوییم: اگر عدم اعتبار ابوحنیفه متّفق علیه نیست، هم چنین اعتبار وى مجمع علیه نیست.
ولیکن، براى سقوط وى از اعتبار، مخالفت هاى او با امیرالمؤمنین علیه السلام که بزرگان تصریح2 و ابن تیمیّه نیز به آن اشاره دارد3 و این که ائمه علیهم السلام وى را به این جهت لعن4 و بزرگان عامّه او را به خاطر فتاواى سخیف و باطل تکفیر مى کردند کافى است.5


1 . ر.ک: الوافی بالوفیات: 17 / 28; تاریخ الإسلام: 29 / 72; وفیات الأعیان: 5 / 180، شماره 713; طبقات الشافعیّة الکبرى: 5 / 316; سیر أعلام النبلاء: 17 / 486 ـ 487. اگر گفته شود که با وجود این مسائل در فقه حنفى علت شایع شدن مذهب ابوحنیفه چیست؟
در پاسخ باید گفت: علل فراوانى براى شیوع یک مکتب در جوامع انسانى وجود دارد که عمده ترین آن، تبلیغِ مکتب توسط عالمان و ترویج آن توسط حکومت هاست.
2 . «ابن نصر صنّف کتباً... وصنف کتاباً فیما خالف أبو حنیفة علیاً وابن مسعود»; سیر أعلام النبلاء: 14 / 38; تاریخ مدینة دمشق: 56 / 110; طبقات الشافعیّة الکبرى: 2 / 247 با اندکى تفاوت.
3 . منهاج السنّة: 6 / 314.
4 . براى نمونه ر.ک: الکافی: 1 / 56 ـ 57; وسائل الشیعة: 27 / 38، حدیث 3.
5 . ر.ک: تاریخ بغداد: 13 / 374، 381، 383 و 394.